TCMB Ödeme Sistemleri yenilenmiş haliyle devreye alındı

TCMB Ödeme Sistemleri, daha esnek ve bağımsız bir mimariye geçiş amacıyla TCMB bünyesinde geliştirilerek yenilendi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Ödeme Sistemleri, yeni teknolojiler ve mimariyle yenilenerek devreye alındı.

TCMB’den yapılan açıklamada, Bankalararası Türk Lirası Aktarım Sistemi (EFT), Müşteriler Arası Türk Lirası Aktarım Sistemi (PÖS) ve Elektronik Menkul Kıymet Transfer Sistemi (EMKT) bileşenlerinden oluşan TCMB Ödeme Sistemlerinin daha esnek ve bağımsız bir mimariye geçiş amacıyla Banka bünyesinde geliştirilerek 23 Şubat itibarıyla yenilenmiş haliyle hizmet vermeye başladığı bildirildi.

TCMB tarafından yapılan açıklamada;

“1992 yılından bu yana faaliyet gösteren ve 2013’te TCMB bünyesinde yeniden geliştirilerek üretime alınan TCMB Ödeme Sistemleri, 10 yılı aşkın süredir Türkiye ödemeler ekosisteminin ana altyapısı olarak etkin ve verimli bir şekilde faaliyet göstermektedir.” ifadelerine yer verilen açıklamada, geçen yıl TCMB Ödeme Sistemlerinde yaklaşık 780 milyon adet işlemin mutabakatının gerçekleştiği ve günlük ortalama işlem adedinin 3,1 milyon olduğu kaydedildi.

Açıklamada, “Önümüzdeki süreçte sektör ihtiyaçları, uluslararası gereksinimler ve güncel teknolojik gelişmeler çerçevesinde sistemlerin etkin ve verimli çalışmasına yönelik geliştirmelere devam edilecektir.” denildi.

Elektronik Fon Transfer (EFT) Sistemi nedir?

EFT Sistemi Türk lirası üzerinden yapılan ödeme işlemlerinin bankalar arasında elektronik ortamda gerçekleştirilmesini sağlayan ödeme sistemidir. 1992 yılında faaliyete geçen EFT Sistemi, 2000 yılında gerçekleştirilen yeniden yapılandırmayla yerini ikinci nesil EFT Sistemine bırakmıştır. TCMB, teknik birimleri tarafından geliştirilen üçüncü nesil EFT Sistemi de 2013 yılında işletime alınmıştır.

Üçüncü nesil EFT Sistemi iki işlevsel bileşene ayrılmıştır. Müşterilerarası TL Aktarım Sistemi bileşeninde, bankaların müşterileri adına gerçekleştirdikleri ödemeler, Bankalararası TL Aktarım Sistemi bileşeninde ise bankaların birbirleri arasında gerçekleştirdikleri ödemeler ile yurt dışı finansal kuruluşlara sağladıkları muhabirlik hizmetlerine ilişkin bankacılık ödemeleri gerçekleştirilmektedir.

EFT’nin her iki bileşeni de TCMB’nin kendi insan kaynakları ve teknik imkanlarıyla oluşturulan yazılımlarla hizmet vermektedir

Elektronik Menkul Kıymet Transfer (EMKT) Sistemi nedir?

Elektronik Menkul Kıymet Transfer (EMKT) Sistemi; menkul kıymetlerin saklanmasını; ayrıca bankalar arası transfer ve mutabakatının elektronik ortamda, gerçek zamanlı ve kaydi olarak yapılmasını sağlar. TCMB Ödeme Sistemlerinin yeniden yapılandırma programı çerçevesinde geliştirilen İkinci Nesil EMKT Sistemi,12 Temmuz 2013 tarihinde faaliyete geçmiştir.

Merkez Bankası tarafından yapılan piyasa ihaleleri ile ilgili işlem akışlarının herhangi bir fon veya kıymet transferi içermeyen bilgi mesajları, 30 Eylül 2012’den itibaren ayrı bir platforma taşınmıştır. İhale Sistemi (IhS) adı verilen bu ortamın amacı, operasyonel riskleri en aza indirmektir.  

EFT Sistemi ile EMKT Sisteminin işleyişi ile ilgili kurallar, “TCMB Ödeme Sistemleri İşletim Kuralları” belgesi ile belirlenmiştir.

TCMB Ödeme Sistemleri’nin Özellikleri

Merkez Bankası tarafından geliştirilen TCMB Ödeme Sistemleri’nin sağladığı başlıca avantajlar ve sistemin özellikleri şu şekildedir:

• Bankalar arasındaki para transfer işlemlerinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi,
  
• Para transferinin daha hızlı, güvenilir ve düşük maliyetle yapılması,
  
• Bankaların, fon yönetimlerini daha kolay ve etkin biçimde gerçekleştirmesi,
  
• İnsan gücü ve kâğıda dayalı işlemlere olan ihtiyacın azalması,
  
• Ödeme hizmetlerinin çeşitlenmesine fırsat verecek bir altyapı sunulması,
  
• Fiziksel menkul kıymet basım ve değişiminin azalması,
  
• Menkul kıymetlerin ödeme karşılığında teslim edilmesi.