BDDK Nedir?
BDDK Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu baş harflerinin kısaltmasıyla oluşturulmuştur. 5411 sayılı Bankacılık Kanununda yetki BDDK’ye verilmiştir.
BDDK ve BDDK Açılımı
Kanunda yer alan 82. madde de ise “Kamu tüzel kişiliğini haiz ve mali özerkliğe sahip Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu kurulmuştur” bilgisi yer alır. Merkezi Ankara olan kurumun kalemleri, Bankacılık Düzenleme, Denetleme Kurulu ve Başkanlıktan meydana gelmektedir.
Kurumun genel görevlerine bakıldığında kendisine verilen kanunlu yetkiyi, bağımsız olarak yerine getirmek olduğu görülür. Kurumun kararlarına müdahale etmek üzere hiçbir organ veya kişi talimat veremez. Kullanılan mali kaynaklar göreve göre harcanırken, bünyesinde çalıştıracağı personeli yine kendi kararları ile istihdam eder. BDDK; bankalar, finansal holding şirketleri ile banka dışı kuruluşların sektördeki hamlelerini, yönetimini, teşkilat yapısını düzenleyerek, sorunsuz uygular. Daha sonra bu uygulamaların hilesiz kurallara uygun bir şekilde yapılıp yapılmadığını izleyerek denetler. BDDK aynı zamanda uluslararası muadil kurumlarında da katıldığı mali, iktisadi ve meslek teşekküllere üyedir.
Yabancı ülkelerde ise görevinin kapsamında mutabakat zaptı imzalayabilir.
BDDK Amaçları
Bankacılık sektörünü izleyen, denetleyen kanunlu bir yetkiye sahip olan BDDK kendine düşen tüm yetki ve sorumlulukları, düzeni bozmayacak, son derece tarafsız olacak şekilde müdahale eder. Buna bağlı olarak tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerini koruyarak, gerektiğinde hamlede bulunurlar. Mali piyasalarda ise tamamen güveni sağlamak, istikrarı elde tutmak, ekonomik kalkınmanın görevlerini kriterlerini ön planda tutarak kurulan kredi sisteminin etki bir şekilde çalışmasına sağlamak ve denetmelerine ilişkin esasları kanuna uygun düzenlemektir BDDK tüm bu amaçları eksiksiz bir şekilde yerine getirmek üzere kurulmuştur.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu toplamda 7 kişiden meydana gelir. Bir başkan, ikinci başkan ile haftada (olağanüstü bir durum olmadığından) bir defa toplanır. Kurumun başkanı aynı zamanda kurula da başkanlık etme görevindedir. Kurulun toplanması için en az 7 kişinin bir araya gelmesi ve karar organı oluşturması gerekmektedir. Fakat gerekli hallederde bu sayı 5 kişi bile olsa toplanıp karar verilebilir.
BDDK Görevleri Nelerdir?
BDDK’nın görevlerinden önce, kanunla yönetmelikler çıkarmaya yetkili olduğunu belirtmek isterim. Bu yetki çerçevesinde ulusal düzenlemeleri ele alarak, uluslararası standartlara tamamen uygun hale getirir. Yani AB Direktifleri, Basel-II ve Uluslararası Standartlarına uygulamaktadır. Bankacılık ile ilgili yönetmelik ve tebliğleri hazırlayan kurum, duruma, belirlediği mevzuatlarda değişiklik yapabilir. Kurulun görüşleri oldukça değerlidir. BDDK’nın bir diğer görevi ise denetlemeleri sırasında kanuna uygunluk olup olmadığını denetlemektedir. Söz konusu olan kuruluşların tüm bankacılık hareketlerini ayrıca finansal hareketlerini izler, kanuna uygunluğuna bakar.
Kullandıkları bilgi sisteminde varsa problemleri tespit ederek, çözüm yolları üretir. Kurulun denetim faaliyetleri sorunsuz ve gözden kaçmayacak bir denetleme için iki ayrı başlıkta ele alınır. Bunlardan ilki yerinde denetim, ikinci başlık ise gözetimdir. Her ikisi de bankaların gelecekleri hakkında karar verilmesi için kanuna uygun olarak yerine getirilir. BDDK’nın benimsediği yaklaşım risk odaklı denetim olmaktadır. Yerinde denetim için yeminli murakıpları, bankacılık bilişim ve hukuk uzmanları denetimleri yerine getirmekte ve raporlar tutmaktadır.
BDDK’nın Bankalar Hakkındaki Diğer Görevleri
Bir banka kurulması ve Bankacılık faaliyetlerini yerine getirmesi için öncelikle kurumdan izin alması gerekir. Hem yurt içi hem de yurt dışında gerçekleştirecek olan kuruluşlarda mutlaka izin alınmalı. BDDK’nın bankacılıkla ilgili diğer görevlerine de değinelim. BDDK bankaların kuruluş çalışma, yönetim, denetim, devir, birleştirme, tasfiye gibi denetmelerine ilişkin esasları düzenler. Kredi sisteminin etkin çalışmasını sağlama alanında da tüm kararları almada yükümlülerdir. Kurumda ki tüm kişilerin bir diğer görevi bankacılık mevzuatının oluşturulmasını sağlamaktır.
Rekabet ortamının tam olarak sağlanması için bankanın karlı, verimli ve rasyonel çalışmalarıyla finansal piyasaları ele alır. Finansal piyasalara ilişkin olarak tüm diğer düzenlemeleri, uygulamaları ile bütünleşmesinin daha etkin sağlanması önemli diğer görevleri arasında yer alır. Ayrıca kurum uluslar arası bankaların durumunun yakından izleyerek, tecrübelerinden tam olarak yararlanır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun mali piyasalara ilişkin düzenlemelerin ilgili taraflara istişare ederek, hazırlar ve daha sonra da bu hususlar hakkında ne yapacakları nasıl hamlelerde bulunacakları hakkında fikirler belirler.