Türk Eximbank’ın faizsiz bankacılık ürünleri nelerdir?
Türk Eximbank, katılım finans ilke ve standartlarına uygun olarak geliştirdiği faizsiz bankacılık ürünleriyle ihracatçı firmalara finansman ve sigorta çözümleri sunarak Türkiye’nin ihracat kapasitesini ve küresel rekabet gücünü destekliyor.
Türk Eximbank, BDDK düzenlemeleri kapsamında; kalkınma ve yatırım bankalarının, katılım bankalarının fon kullandırma yöntemlerine dayalı olarak yapılacak düzenlemelere uygun olmak ve münhasıran faizsiz yöntemlerle sağlamış olduğu kaynaklarla sınırlı olmak üzere, finansman sağlayabileceği hükmüne dayanarak 9 Eylül 2022 tarihinden itibaren faizsiz bankacılık faaliyetini pencere modeli ile yürütmektedir.
Pencere Modeli faizli yöntemlerle ürün ve hizmet sunmakta olan bankaların, tamamen ayrıştırılmış bir alt yapı ile (muhasebe, fon temini, ürün çeşitliliği vb.) faizsiz bankacılık ilke ve standartlarına uygun ürün ve hizmetleri de sunması olarak tanımlanmaktadır.
Bu kapsamda Türk Eximbank bünyesinde 9 Eylül 2022 tarihi itibarıyla Danışma Komitesi faaliyetlerine başlamış ve faizsiz bankacılık faaliyetlerinin ilke, standart ve teamüllere uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlayacak alt yapılar tesis edilmiştir.
Türk Eximbank, Türkiye’nin ihracat kapasitesini artırma ve ihracatçı firmaların küresel rekabet gücünü destekleme hedefi doğrultusunda, faizsiz bankacılık ilke ve standartlarına uygun finansman ve sigorta çözümleri sunmaktadır.
Katılım finans prensipleri çerçevesinde geliştirilen bu ürünler, ihracatçıların ve döviz kazandırıcı faaliyet yürüten firmaların finansmana erişimini çeşitlendirmeyi amaçlamaktadır.
İcare Finansmanı
İcare Finansmanı, faizsiz finansman ihtiyacı bulunan ihracatçı firmaların kiralanabilir nitelikteki menfaatlere yönelik ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla sunulmaktadır.
İşgücü, hizmet, gayrimenkul ve taşıt kiralama gibi alanlarda uygun maliyetli finansman imkânı sağlayan bu modelde, ilgili menfaat Banka tarafından satın alınmakta ve üzerinde mutabık kalınan kâr marjı, vergi ve masraflar eklenerek müşteriye kiralanmaktadır.
Finansman, Bankanın özkaynakları ve münhasıran faizsiz yöntemlerle temin edilen fonlarla sınırlı olarak kullandırılmaktadır.
İhracat Destek Finansmanı
İhracat Destek Finansmanı, ihracatçı firmaların Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından sağlanan uygun maliyetli fonlara, faizsiz bankacılık ilkeleri çerçevesinde erişimini mümkün kılmaktadır.
Nihai mal üreten imalatçılar, imalatçı-ihracatçılar, ihracatçılar ve döviz kazandırıcı hizmet sunan firmalar bu finansman modelinden yararlanabilmektedir.
Programın temel amacı, Türkiye’nin ihracat hacmini artırmak ve firmaların uluslararası pazarlardaki rekabet gücünü desteklemektir.
İsticrar Finansmanı
İsticrar Finansmanı, ihracatçı firmaların maddi ve gayri maddi varlıklar ile ekonomik değeri bulunan hakların alımına yönelik finansman ihtiyaçlarını karşılamayı hedeflemektedir.
Bu modelde, mal Banka vekâletiyle satıcıdan peşin veya vadeli olarak satın alınmakta; alım bedeline kâr marjı, vergi ve masraflar eklenerek müşteriye vadeli satış gerçekleştirilmektedir.
Satın alma süreci, ilgili belgelerin Banka tarafından uygun bulunması koşuluyla tamamlanmaktadır.
Katılım Bankaları Aracılığıyla İhracat Destek Finansmanı
Katılım bankaları aracılığıyla kullandırılan bu finansman modeli, ihracatçı firmaların faizsiz bankacılık esaslarına uygun şekilde uygun maliyetli kaynaklara erişimini sağlamaktadır.
Model, TCMB kaynaklı fonların koşulları çerçevesinde uygulanmakta ve Türkiye’nin ihracat hacmini artırma hedefi doğrultusunda yapılandırılmaktadır.
Program, katılım finans ekosistemi içerisinde ihracatçı firmalara daha geniş bir erişim alanı sunmaktadır.
Murabaha (Kâr Beyanı ile Satım) Finansmanı
Murabaha Finansmanı kapsamında, imalatçı, ihracatçı ve döviz kazandırıcı hizmet sunan firmaların işletme sermayesi ve yatırım ihtiyaçlarına yönelik finansman sağlanmaktadır.
Müşterinin talimatı ve satın alma vaadi doğrultusunda mal, Banka tarafından ilk satıcıdan temin edilmekte; maliyet ve kâr marjı müşteriye açıkça beyan edilerek peşin veya vadeli satış gerçekleştirilmektedir.
Finansman Türk Lirası veya yabancı para cinsinden kullandırılabilmektedir.
Eser (İstisna) Finansmanı
Eser (İstisna) Finansmanı, henüz üretilmemiş veya üretimi tamamlanmamış mal ve ekipmanların finansmanına yönelik olarak sunulmaktadır.
Bu kapsamda, imalatçı ve ihracatçı firmaların üretim süreçlerine destek verilmekte; makine, teçhizat ve aksamların finansmanı faizsiz yöntemlerle sağlanmaktadır.
Program, Bankanın münhasıran faizsiz kaynaklarıyla ve Türk Lirası cinsinden uygulanmaktadır.
Faizsiz Sevk Öncesi İhracatın Finansmanı
Faizsiz Sevk Öncesi İhracatın Finansmanı, ihracatçıların ve ihracata yönelik üretim yapan imalatçıların sevk öncesi kısa vadeli finansman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla katılım bankaları aracılığıyla sunulmaktadır.
Program, ihracatın geliştirilmesi, ihraç ürün çeşitliliğinin artırılması ve yeni pazarlara açılımın desteklenmesi hedefleri doğrultusunda uygulanmaktadır.
Faizsiz Finansal Kiralama Finansmanı Programı
Bu program, ihracatçıların ve döviz kazandırıcı hizmet sunan firmaların finansal kiralama yoluyla gerçekleştirecekleri yatırımların finansmanını amaçlamaktadır.
Türkiye’de mukim firmalar ile serbest bölgelerde faaliyet gösteren ve üçüncü ülkelere satış yapan firmalar, ihracat veya döviz kazandırıcı hizmet taahhüdü karşılığında bu finansman modelinden yararlanabilmektedir. Program, katılım bankaları aracılığıyla kullandırılmaktadır.
Katılım Esaslı Alacak Sigortası
Katılım Esaslı Alacak Sigortası, tekafül modeli esas alınarak ihracatçıların yurt dışı satışlarından doğan alacaklarını ticari ve politik risklere karşı teminat altına almaktadır.
360 güne kadar vadeli sevkiyatlar, belirlenen limitler çerçevesinde sigorta kapsamına alınmaktadır.
Vekâlet ve mudarebe karması hibrit modelin uygulandığı programda, 2024 yılı için yatırım kârının tamamı Katılımcı Risk Fonu’na aktarılmakta; fon fazlası dağıtımı yapılmamaktadır.
Programın temel amacı, faizsiz bankacılık ilkelerine uygun şekilde ihracatı güvence altına almak ve ihracatçıların risklerini yönetmelerine katkı sağlamaktır.
Türk Eximbank Faizsiz Bankacılık Danışma Komitesi
Türk Eximbank’ın faizsiz bankacılık ürün ve uygulamaları, katılım finans ilke ve standartlarına uyumun sağlanması amacıyla oluşturulan Faizsiz Bankacılık Danışma Komitesi tarafından gözetilmektedir.
Komite, Banka tarafından sunulan finansman ve sigorta ürünlerinin katılım finansa uyumunu değerlendirmekte, uygulamalara ilişkin görüş ve tavsiyelerde bulunarak kurumsal yönetişim yapısına katkı sağlamaktadır.
Danışma Komitesi, faizsiz finans alanında akademik ve uygulama tecrübesine sahip isimlerden oluşmakta; ürün geliştirme süreçlerinde, mevcut uygulamaların değerlendirilmesinde ve yeni finansman modellerinin oluşturulmasında yol gösterici bir rol üstlenmektedir.
Danışma Komitesi Üyeleri:
- Prof. Dr. İsak Emin Aktepe – Danışma Komitesi Başkanı
- Prof. Dr. Mürteza Bedir – Danışma Komitesi Başkan Vekili
- Prof. Dr. Hayrettin Karaman – Danışma Komitesi Üyesi
