Helal Akreditasyon Kurumu (HAK), helal belgesi veren kuruluşları denetlemek ve helal belgelerinin güvenilir olup olmadığını tespit etmek amacıyla kurulmuştur.
Türkiye’de helal belgelendirme faaliyetleri gibi helal akreditasyon faaliyetleri de isteğe bağlıdır. Diğer taraftan helal belgelerinin güvenilir olup olmadığı ancak bir denetim mekanizması yani akreditasyon ile anlaşılabilir.
Helal Akreditasyon Kurumu (HAK), helal belgesi veren kuruluşları denetlemek ve helal belgelerinin güvenilir olup olmadığını tespit etmek amacıyla kurulmuştur. Diğer bir ifadeyle HAK, ürün veya hizmetlere yönelik doğrudan helal belgesi düzenlememektedir. Bu belgeleri düzenleyen kuruluşları, en güncel ulusal ve uluslararası kurallar uyarınca denetleyerek akredite etmektedir.
Faaliyetlerine altyapı çalışmalarıyla başlayan HAK, gelinen noktada:
- Fiziki altyapısını oluşturmuş, kendisine tahsis edilen binaya taşınmıştır.
- Eğitim altyapısını oluşturmuş, kurum personelini bu alandaki en güncel ve kabul görmüş uluslararası standartlar üzerine yoğun bir eğitimden geçirmiştir.
- Mevzuat altyapısını oluşturmuş, Resmi Gazete’de 5 adet Yönetmelik, 2 adet Tebliğ ve 60’ın üzerinde el kitabı, rehber ve kılavuz yayınlamıştır.
- Bilişim altyapısını oluşturmuş, elektronik başvuru kaydına imkan sağlayan bir sistem kurmuştur.
- Uluslararası standartlar çerçevesinde; ürün/hizmet belgelendiren kuruluşları, kişileri belgelendiren kuruluşları ve laboratuvarları kapsayan 3 farklı helal akreditasyon programını yürürlüğe almıştır.
- Denetçi ve uzman havuzu oluşturmuş, farklı alanlardan en yetkin bilirkişiler ile saha denetimleri gerçekleştirmiştir.
Milyarlarca dolarlık ürün ve hizmeti belgelendiren ve binlerce “Helal Belgesi” düzenlemiş olan farklı ülkelerde (Türkiye, Avusturya, Brezilya, Avustralya, Şili, Japonya, Tayvan, Etiyopya, Litvanya, Sırbistan, Azerbaycan, Bulgaristan, İngiltere, İsviçre, Yunanistan, Hollanda, İspanya, Belçika, İtalya, Almanya, Hindistan) yerleşik 45 adet uygunluk değerlendirme kuruluşundan gelen toplam 50 farklı helal akreditasyon talebi değerlendirmeye alınmıştır.
Bahse konu akreditasyon talepleri arasından:
- Türk Standardları Enstitüsü, Uluslararası Uygunluk Değerlendirme Servisi A.Ş., Supreme Islamic Council of Halal Meat in Australia, Szutest Uygunluk Değerlendirme A.Ş., CTR Uluslararası Belgelendirme ve Denetim Ltd. Şti., Sigmacert Uluslararası Belgelendirme Eğitim ve Test Hizmetleri Ltd. Şti, Islamic Information Documentation and Certification GMBH ve Halal Food and Quality S.L. tarafından gerçekleştirilen 9 ayrı akreditasyon başvurusu titiz bir inceleme, denetim ve değerlendirme sürecinden geçirilmiş ve verilen akreditasyon kararlarıyla 640’ın üzerinde helal belgesi akreditasyon güvencesi kapsamına alınmıştır.
- 20 belgelendirme kuruluşunun başvurusu, yapılan değerlendirmelerin ardından yapısal eksiklikleri olduğu tespitiyle olumsuz olarak neticelendirilmiştir.
- Geriye kalan başvuruların tamamının da ilk aşama incelemeleri tamamlanmış ve esaslı nitelikteki eksiklikleri kendilerine bildirilmiştir. Bunların giderildiği teyit edildiğinde takip eden denetim süreçleri yürütülecektir.
Akreditasyon, yürütülmekte olan bir uygunluk değerlendirme faaliyetinin ulusal mevzuata ve uluslararası düzeyde kabul görmüş standartlara uygun biçimde yapılıp yapılmadığının doğrulanmasıdır. Güven olgusunu merkezine alır. Denetim yapanların denetlenmesidir.
Helal akreditasyonu ise piyasada tüketicilerin kullanımına sunulacak ürünlere helal belgesi veren kuruluşların hem İslami kurallara hem de en güncel uluslararası standartlarla ortaya konulmuş teknik kurallara uygunluğunu şart koşar. Bu perspektifle yürüttüğümüz helal akreditasyon faaliyetleri birbirini besleyen, teknik anlamda yoğun süreçlerden oluşur. Denetlediğimiz belgelendirme kuruluşlarının mevcut dokümantasyon ve saha takibi çok sıkı kurallar dahilinde gerçekleşir.
HAK, ulusal ve uluslararası ölçekte yalnızca ciddiyetle helal belgelendirme hizmeti sunan kuruluşları akredite etmek suretiyle yoluna devam etmektedir. Böylece küresel helal belgeli ürün ve hizmet pazarında konumunu güçlendirmekte, Türkiye’nin alandaki ‘kural koyucu’ rolünü de pekiştirmektedir.
Akreditasyon faaliyetlerine ilave olarak uluslararası iş birliği konusunda da adımlar atmaya devam eden HAK, ihracatçılarımızın önündeki teknik engelleri kaldırmak ve tüketicinin güvenilir şekilde helal iddiasındaki ürün ve hizmetlere erişimini temin etmek amacıyla bugüne kadar Azerbaycan, Kazakistan, Kırgız Cumhuriyeti, Özbekistan, Pakistan ve İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) ile helal kalite altyapısı alanında iş birliğine dair mutabakat zaptı imzalamıştır. 9 ülke (Cezayir, Endonezya, Kamboçya, Nijerya, Rusya Federasyonu, Tacikistan, Tunus, Bangladeş ve Türkmenistan) ile de mutabakat zaptı/iş birliği protokolü imzalama müzakerelerine devam etmektedir.
HAK ayrıca, küresel seviyede işleyen bir helal kalite altyapısının oluşturulmasını teminen bugüne kadar hem yurt içinden hem de 20’nin üzerinde ülkeden toplamda 260 katılımcıya yönelik olarak 11 adet helal teknik eğitimi düzenlemiştir. Ayrıca İİT Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) ile iş birliği içerisinde yürütülen proje kapsamında Nijerya, Kazakistan, Kırgız Cumhuriyeti ve Pakistan temsilcilerine yönelik düzenlenen eğitim programının yanı sıra dünyanın pek çok ülkesinden sektörün önde gelen paydaşlarının katılımıyla “Helal Belgelendirmede Güvenin Küreselleştirilmesi” temalı uluslararası bir konferans gerçekleştirilmiştir.
HAK tarafından yürütülen eğitim ve iş birliği faaliyetleri vasıtasıyla bir taraftan hem milli hem de küresel düzeyde helal uygunluk değerlendirme sektörüne nitelikli personel yetiştirilirken diğer taraftan da Türkiye’nin bu alandaki kural koyucu rolü uluslararası düzeyde bir kez daha vurgulanmakta, ihracatçımızın İslam ülkeleri pazarlarına daha kolay girmesini sağlayacak karşılıklı tanınan bir helal belgelendirme sisteminin tesisine bir adım daha yaklaşılmaktadır.
Sonuç olarak, HAK’ın faaliyetlerinin helal ticaretindeki mevcut engellerin azalmasına ve helal ürün ve hizmet ticaretinin gerçek potansiyelinin ortaya çıkmasına vesile olması hedeflenmektedir.
Vizyon
‘Helal’ alanındaki tüm taraflar nezdinde, “şeffaflık, yetkinlik ve tarafsızlık ilkelerini uluslararası ölçekte en iyi uygulayan, lider bir akreditasyon kurumu olmaktır.”
Misyon
Türkiye’nin helal alanda akreditasyon yapmaya yetkili tek kurumu olarak HAK’ın üstlendiği misyonlar:
- Uluslararası helal akreditasyon kurallarının belirlemesinde etkin rol almak,
- Helal in bir kalite markası olarak tanınırlık ve tercih edilirliğinin artırılması amacıyla objektif ve etkin bir akreditasyon denetimi sistemi yürütmek,
- Kurumsal yapısının ve personelinin gelişmesine yönelik sürdürülebilirliği sağlamak,
- Helal belgelendirme ve akreditasyon alanına yönelik ülkemizdeki kalite altyapısının gelişimine katkı sağlamaktır.
