Katılım finans ekosisteminde yeni dönem: BDDK, kapsamı genişletti

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, katılım bankaları ve finansal kuruluşların faaliyetlerini katılım esaslarına uygun yürütmesini sağlamak amacıyla “Katılım Esaslarına Uyum Tebliği”ni Resmî Gazete’de yayımladı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), katılım finans sektöründe faaliyet gösteren banka ve finansal kuruluşların katılım esaslarına uyumunu güçlendirmek amacıyla “Katılım Esaslarına Uyum Tebliği”ni 19 Aralık 2025 tarihli ve 33112 sayılı Resmî Gazete’de yayımladı.

Tebliğ ile katılım finans kuruluşlarının ve şirketlerinin yapı, süreç ve denetim mekanizmaları kapsamlı şekilde yeniden düzenlendi.

Kapsam ve Amaç

Tebliğin amacı, katılım bankaları, katılım kalkınma ve yatırım bankaları, tasarruf finansman şirketleri ile katılım esaslarına göre faaliyet gösteren finansal kiralama, faktoring, finansman ve varlık yönetim şirketlerinin katılım esaslarına uygun faaliyet göstermelerini sağlayacak yapı ve süreçleri belirlemektir.

Münhasıran olmamakla birlikte katılım esaslarına göre finansman sağlayan kalkınma ve yatırım bankaları ile finansal şirketler de faaliyetleriyle sınırlı olmak üzere tebliğ kapsamına alındı.

Merkezi Danışma Komitesi kuruluyor

Katılım esaslarına ilişkin meslek ilke ve standartlarını belirlemek üzere, Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Katılım Bankaları Birliği ve Finansal Kurumlar Birliği tarafından Merkezi Danışma Komitesi oluşturulacak.

Sekretaryası Türkiye Katılım Bankaları Birliği tarafından yürütülecek olan Komite, yedi üyeden oluşacak ve üyeler BDDK onayı ile görevlendirilecek.

Komite, katılım esaslarına ilişkin aldığı kararları ve yürüttüğü tüm faaliyetleri yıllık rapor ile BDDK’ya sunacak.

Danışma komitesi zorunluluğu

Katılım finans kuruluşları ve katılım finans şirketleri, faaliyetlerinin katılım esaslarına uygunluğunu sağlamak amacıyla bünyelerinde danışma komitesi oluşturacak.

Komiteler; ürün ve hizmet sözleşmelerini, iç düzenlemeleri ve yeni ürün veya işlemleri katılım esasları çerçevesinde değerlendirip onaylayacak.

Aldıkları kararları üç aylık dönemler halinde Merkezi Danışma Komitesi’ne raporlayacak.

Uyum ve denetim faaliyetleri

Katılım finans uyum ve denetim faaliyetleri, ürünlerden sözleşmelere, reklamlardan finansal raporlamaya kadar tüm süreçleri kapsayacak.

• Uyum faaliyetleri, katılım esasları ve danışma komitesi kararlarına uyumu sağlamak için tüm işlemleri ve politikaları denetleyecek.
  
  
• Denetim faaliyetleri ile uyumun etkinliği ve yeterliliği değerlendirilecek, raporlar denetim komitesi veya yönetim kuruluna sunulacak.
  
  

Personel ve sertifikasyon şartı

Uyum ve denetim faaliyetlerinde görev alacak personelin katılım finans alanında en az üç yıl deneyime ve BDDK tarafından uygun görülen sertifikaya sahip olması veya katılım finans alanında lisans/lisansüstü eğitim görmüş olması zorunlu.

Ayrıca katılım esaslı ürünlerin tanıtım ve satışını yapan personel için de benzer yeterlilik şartları getirildi.

Yönetim kurulunun sorumlulukları

Yönetim kurulları, katılım esaslarına uyuma ilişkin yapı, görev, süreç ve raporlama kanallarının belirlenmesi, personelin bilgilendirilmesi, menfaat çatışmalarının önlenmesi, danışma komitesi ve personelin mesleki gelişiminin sağlanması gibi yükümlülükleri yerine getirecek.

Geçiş süresi ve yürürlük

• Merkezi ve kurumsal danışma komitelerinin kurulması için 6 ay,
  
• Kuruluşların tüm hükümlere uyum sağlaması için 1 yıl geçiş süresi öngörülüyor.
  
  

Tebliğ ile 2019 tarihli “Faizsiz Bankacılık İlke ve Standartlarına Uyuma İlişkin Tebliğ” yürürlükten kaldırıldı. Yeni düzenleme ile mevzuatta klasik faizsiz bankacılık yaklaşımı yerine “katılım esasları” çerçevesi benimsendi.

Tebliğ, yayımı tarihinde yürürlüğe girdi ve BDDK Başkanı tarafından yürütülecek.